ARRAUNKETAKO
OINARRIZKO HIZTEGIA
|
|
Ondorengo
hiztegian tostako arraunketan eta arraunketa olinpikoan erabiltzen diren
hitzak nahastuta agertzen dira, baina era honetara bereiztuta:
|
- Hizki
beltzez bi modalitateei dagozkien hitzak. |
Ababor:
Ontziaren ibilbiderantz jarrita, ezkerreko aldea. Abordatze: Ontzi batek bestea jotzea edo elkar topo egitea. Altuera: Txalupen brankan, txopan eta zuaker nagusian gilaren azpiko aldetik karelera dauden distantziak. Altuera: Karroatik txumazeraren barnekaldeko oinarriraino dagoen distantzia. Amula: Branka aldean ontziaren alboak estutzen direneko aldea. Arraun: Arraunlariak arraunean erabiltzen duen tresna. Arraun banako era: Arraunlaria arraun bakar batez aritzen den era. Arraunean egin, ibili: Arraunketako ontzian jardutea. Arraunkada: Arraunketaren mugimendu teknikoa egiten den bakoitzean. Arraunkera: Arraunean egiteko era edo tankera. Arraunketa: Arraunean eginez praktikatzen den kirola. Arraunketa olinpikoa: Eserleku mugikorra eta txumazera ezaugarritzat dituen arraunketa modalitatea. Arraunlari: Arraunean egiten duen pertsona. Aurrekalari: Ontziaren brankaldeko azken gizona. Aurreko: Ikus aurrekalaria. Baga: Azalera handia eta altuera txikia duten olatuak. Baliza: Estropada eremua markatzeko erabiltzen diren tresnak. Batela: Lau arraunlari eta patroia duen tostako arraunketako ontzia. Branka: Ontziaren aurrekaldea. Brankari: Ikus aurrekalari. Buruzka: Tostako ontzien ibilbidean branka uretan nabarmenegi sartu eta atera egiten denean gertatzen den mugimendua. Erasoa: Arrauna uretan sartzean egiten den mugimendu azkarra. Erregalatu: Arraunketa olinpikoko ontzietako euskailu, arraunen, ointoki eta txumazeren neurriak finkatzea, arraunlariaren ezaugarri fisikoen arabera, edota estropada-baldintzak (olatuak, haizea etabar) kontuan harturik. Estatxa: Tostako arraunketako leihaketetako irteeretan patroiak abiatze momentu arte heldu behar duen soka. Estropada: Arraunketako lehiaketa. Estropada-eremu: Estropada jokatzen den lekua. Estropalari: Estropadetan parte hartzen duen arraunlaria. Estropu: Arrauna eta toleta lotzen dituen sokazko uztaia. Euskailu: Arraunketa olinpikoko ontzitan, kareletik kanpora irten eta arraunari eusten dion metalezko oinarria. Gida: Karroa bideratzen duten metalezko bidexkak. Gila: Txopatik brankara ontziaren azpikaldean dagoen ardatz nagusia. Hankeko: Patroia edo lemazainaren ondoan doan eta arraunkera-erritmoa markatzen duen arraunlaria. Trainerutan bi izaten dira. Inkateko: Arraunkadaren bukaeran arrauna uretatik atera aurretik egiten den azken indar kolpea da, repaleoari ekin baino lehentxeago. Inklinazio: Arraunak uretan sartzean duen bertikaltasun handiago edo txikiagoa neurtzen du, eta arrauna uretan gehiago edo gutxiago hondoratzea dakar. Irtenaldi: Arraunkadaren azken fasea. Iola: Arrauna karelean doan aulki mugikorra duen ontzia. Istribor: Ontziaren ibilbiderantz begira eskuineko aldea. Joaldi: Estropadetan edota entrenamenduetan hainbat arraunkadako bapateko saioak, erritmoa gehituz. Karel: Ontziaren ertzeetako ohol mehea. Karro: Aulki mugikorreko ontzitan arraunlariaren eserlekua. Kina: Ontziak ibilbidean egiten dituen oker nabarmenak. Korasta: Gila sendotzeko ontziek txopan eta brankan duten pieza metalikoa. Kulunka: Ontziak alde batetik bestera egiten duen mugimendua. Lantza: Txalupak ibilbidean olatu gainean egiten duen aldia. Lasta: Ontzian, komeni den pisua osatzeko kargatzen den pisu gehigarria. Lema: Ontzia bideratzeko uretan sartuta doan pieza. Lemazain: Lema erabiliz, ontzia gidatzen duen pertsona. Lemazaindun ontzia: Bikoa, laukoa edo zortzikoa. Lemazain gabeko ontzia: Skiffa, scull bikoitza eta laukoitza. Luze: Tostako arraunketako estropadetan balizen arteko zati bakoitza. Ointoki: Arraunketa olinpikoko ontzietan oinei eusteko erantsitako oinetakoak. Tostako arraunketan arraunlariak oinak aurreko lagunaren tostan jartzen ditu. Ontziraleku: Ontzia uretaratu eta lehorreratzeko plataforma. Outrigger: Modalitate olinpikoak Inglaterran jatorriz izen hau hartu zuen, euskailua kareletik kanpora duten ontzien ezaugarri bereizgarria adieraziz. Palanka: Arraunak muturretik (tibortatik) kokalekuan egiten duen toperaino dagoen distantzia. Distantzia horren arabera arraunkadaren gogortasuna handiagoa edo txikiagoa izango da. Palka: Itsaso handia denean, ontzia olatuetatik babesteko, ura ez sartzeko eta abar, brankaldean karela estaltzen duen egurrezko tresna. Arraunketako olinpikoko ontzietan hamar zentimetro ingurukoa erabiltzen da. Pasaldi: Arraunkadan arraunak uretan egiten duen ibilaldia. Patroia: Txalupa gidatu eta arraunlariei agintzen dien pertsona. Poparean etorri: Itsasaldetik lehorrerantz olatuen gailurrean etortzea. Repaleo: Arrauna uretatik ateratzean egin beharreko mugimendua. Scull era: Arraunlaria bi arraunez aritzen den era. Skiffa: Aulki mugikorrean bakarkako ontzia. Skifflari: Skiffean ibiltzen dena. Tiborta: Eskuen heldu-lekua den arraunaren muturra. Tolet: Estropuz arrauna lotzeko kareletik irteten den egur ziria. Toletera: Toletaren oinarria. Karelaren kanpoko aldean jartzen da. Tope: Arraunaren erdikaldean toletak edo txumazerak arraunari euts diezaion jartzen den plastikozko pieza. Tosta: Tostako arraunketako ontzitzan, eserlekua. Tostako arraunketa: Euskal arraunketako era. Trainerila: Sei arraunlari eta patroia dituen tostako arraunketako ontzia. Traineru: Hamahiru arraunlari eta patroia dituen tostako arraunketako ontzia. Trinkatu: Ziabogetan aurrekalariak maniobra gauzatzean laguntzeko arraun txikia, trinka, uretan sartzean egiten duen mugimendua. Txanda: Estropadetan ontziak banatzeko egiten diren saioak. Txanpa: Arraunkada biziko estropadaren zatia. Txantela: Toletearen altuera igotzeko erabiltzen den egur-xafla. Txardango: Ikus txumazera. Txalupa: Tostako ontziak orokorrean. Traineruari bereziki horrela esaten zaio. Txopa: Ontziaren ibilbideari begira jarrita, haren atzekaldea. Txumazera: Euskailuaren kanpokaldeko muturrean arraunari eusten dion plastikozko pieza. Ubera: Ontziak pasatzean uretan uzten duen arrastoa. Xukatu: Ontzitik ura atera. Ziaboga: Estropadetan ontziek egiten dituzten birak, arraunlari batzuk arraunean eta besteak ziaka arituz. Ziaka: Ziatuz aritu. Ziatu, zia egin: Maniobrak-eta egiteko, arraunean txopatik branka aldera arraunkadak egitea, txoparantz lekualdatuz. Zuaker: Txalupen gorputzari eusten dioten saihets moduko piezak. |
|